Afgelopen zaterdag trok mijn lief er met een vriendin op uit om te gaan koopjesjagen in Luik, waardoor ik geheel verweesd achterbleef. Na wat gesnik en gesnotter besloot ik toch maar niet bij de pakken te blijven zitten, en mijn eigen uitstap in elkaar te steken. Een plan waar ik al een tijdje mee speelde maar nog niet tot uitvoering had gebracht, was een bezoekje aan Doel.
Doel: een dorpje op de linkeroever van de Schelde, geprangd tussen de kerncentrale in het noorden en de immer uitbreidende haven van Antwerpen in het zuiden. Als je op de kaart kijkt, ziet de situatie van het dorp er zó al precair uit, maar de reden waarom Doel er zo triestig bij ligt, is een uitbreiding die er alsnog niet is gekomen: het Saeftinghedok, een getijdedok dat net als het Deurganckdok containerschepen moet toelaten. Hoewel er de laatste jaren heel wat controverse is ontstaan over de vraag of zo'n dok hoegenaamd wel mogelijk, nodig en wenselijk is.
 |
| Ligging van Doel, pal onder het roze flapje waar misschien ooit het Saeftinghedok komt |
Iedereen die de afgelopen twintig jaar niet onder een steen heeft geleefd, weet intussen wel hoe het met Doel zit: zodra bekend werd dat het dorp zou verdwijnen, begon de leegloop. Veel inwoners besloten hun huizen te verkopen, anderen besloten te blijven. Van de verkochte huizen werden sommige verhuurd, terwijl het merendeel al snel kwam leeg te staan. Al snel veranderde Doel van een rustig, levend dorpje in de polders in een luguber spookdorp, gedomineerd door krakers, grafitti en verval. Er woont nog steeds een handjevol mensen tussen de oprukkende verloedering, en op een zonnige lentedag stijgen dus tussen de ruïnes muziek en de geur van bradend vlees op. Maar het algemene beeld is heel, heel triest. Alsof je een dorp bezoekt na een epidemie of een kernramp: het Tsjernobyl van de lage landen.
Een ideale plek voor een fotografie-uitstap dus, dacht mijn verdorven geest. Het was mooi weer (koud maar zonnig), ik had er zin in, en wat heeft een mens nog meer nodig voor een spannend-lugubere uitstap naar een spookdorp! En dus gooide ik mijn uitrusting in de auto, en toog ik op pad naar die uithoek van het Waasland. Ontgoocheling alom toen bleek dat ik bepaald niet de enige was geweest met dat wondere idee: ik reed nog maar het dorp binnen, of ik zag al een hele groep lustig klikkende fotografen bij het restant van een garage staan. Was dat het nou? Was Doel dan een toeristische trekpleister geworden? Toegegeven, ik was met hetzelfde doel naar Doel gekomen als zij, maar dat er plots een hele bende stond, bracht mijn fotografeerzin wel terug naar het nulpunt.
Wat nu geblazen, dacht ik dus. Me samen met die bende dwarsmalloten in Doel begeven, was natuurlijk uitgesloten. Maar wat dan? Ergens anders heen? "Terug", daar had ik geen zin in, dat voelt haast als een nederlaag. En aangezien Doel op de uiterste punt van het Waasland ligt, was er helaas geen andere mogelijkheid dan "terug". Of toch? Wel, het bleek dat er inderdaad nog een alternatief was. Op weekend- en feestdagen vertrekt er namelijk één keer per uur een ferry naar Lillo, dat een eindje stroomopwaarts aan de andere kant van de Schelde ligt. En in tegenstelling tot Doel is Lillo een springlevende maar rustgevende oase.
Wat gek is: feitelijk is het Lillo in het verleden al niet veel beter vergaan dan Doel. Sterker nog, terwijl Doel nog steeds zieltogend bestaat, is Lillo allang verdwenen, opgeslokt door de Antwerpse haven. Het enige dat nog bestaat, is Lillo-Fort, een in de 16de eeuw opgericht bolwerk bedoeld om Antwerpen tegen de Spanjaarden te beschermen. Van de militaire functie schiet tegenwoordig natuurlijk niets meer over, maar de stervormige wallen zijn er nog, en erbinnen is een piepklein, levendig dorpje gevestigd, compleet met kerk en dorpsplein en stamkroeg. Er is zelfs een schattig getijhaventje inclusief jachtclub, heel pittoresk en aandoenlijk allemaal.
Om een lang verhaal kort te maken: toen Doel tsjokvol fotografen bleek te lopen, heb ik mijn toevlucht maar gezocht tot de ferry en Lillo, en daar heb ik, heerlijk op't gemakje, een heel deel van de namiddag doorgebracht. Toen ik laat die namiddag de ferry terug naar Doel nam, bleek iemand de fotografenbende intussen te hebben opgeveegd, waardoor ik vrij spel had. De schaduwen waren intussen lekker lang geworden, ideaal voor dramatische shots van een dorp dat zich ook figuurlijk in de avond van zijn leven bevindt. En dit, beste vrienden, zijn de resultaten:
 |
| Lillo: kersenbloesem met het buskruitmagazijn op de achtergrond |
 |
| Lillo: narcissen op het prachtige Kazerneplein. Ooit een militair gebied, nu een oase van rust |
 |
| laat in de namiddag: de ferry terug naar de juiste kant van 't water |
 |
| Doel: de Vissersstraat, ooit vast vol leven, maar nu volledig ingenomen door graffiti. Als je op Google Streetview gaat kijken, blijkt dat het grasveld rechts ten tijde van de opnamen (maart 2009) nog werd ingenomen door een prima woonhuis en een rij garageboxen. Allemaal gesloopt. |
 |
| Doel: een "achtertuintje" langs de Havenweg |
 |
| Doel: de garage waar eerder die dag een heel blik fotografen was opengetrokken. Nu was het licht veel beter, en natuurlijk geen fototoestel meer te bekennen. |