24 oktober 2012

Doe het eens vintage!


Dag lieve kijkbuiskindertjes! Blij om jullie er weer bij te hebben! Ik ben in een vrolijke bui vandaag, en dus worden jullie vergast op een enthousiaste  en ongetwijfeld vreselijk loze  blogpost! Thema van vandaag: vintage!

Zoals jullie weten ben ik nogal een fotografie-aficionado (of freak, zoals doorgaans wordt gezegd). Nu wil het toeval dat ik al een tijdje geleden een oud, erg oud fototoestel in handen heb gekregen: een Kodak Anastigmat Junior 620 om precies te zijn. Voor wie zich niet meteen de hele lijst toestellen van de afgelopen eeuw voor de geest kan halen, het beestje ziet er zo uit:

Jawel, u ziet dat goed. Een toestel met een balg*!

Er hangt een bijzonder verhaal vast aan hoe dit ding in mijn bezit is gekomen. Mocht je daarin geïnteresseerd zijn, klik dan op "Show".




Weet je nog, enkele jaren geleden, toen ik op reis was met mijn ouders in Noorwegen? Mocht je die episode niet hebben meegemaakt, dan kan je die altijd hier terugvinden. Wat ik echter destijds heb nagelaten aan dat reisverslag toe te voegen, was het feit dat we halverwege onze reis plots onverwijld weer huiswaarts zijn gekeerd. En dat ging als volgt: we waren pas vier dagen in Vass, een godvergeten gat diep, diep in Skandinavië, toen we telefoon kregen uit het thuisland: mijn grootvader was zopas heel onverwacht overleden.

Vass, een erg charmant godverlaten gaatje

Aangezien familie nu eenmaal familie is, besloten we meteen weer naar huis te keren. De route over Oslo bleek onmogelijk, dus kochten we ons telefonisch nog gauw tickets voor de ferry van Kristiansand (in het zuidelijkste puntje van Noorwegen) naar Hirtshals (in het noordelijkste tipje van Denemarken), vanwaar we diezelfde avond nog helemaal tot in Duitsland reden, en de volgende dag verder naar huis. Kort samengevat, onze reis naar Noorwegen heeft acht dagen geduurd, waarvan vier dagen heen-en-weergerij. Maar het was het helemaal waard, want zoals ik eerder al zei: familie is familie. En op bange tijden als deze heb je elkaar nodig.

Kristiansand vanop de ferryterminal

Begrafenissen: ze zijn allemaal wel ongeveer hetzelfde denk ik. Sommige origineel, andere traditioneel, maar uiteindelijk draait het allemaal om afscheid. En rituelen, honderden rituelen. Van administratieve rompslomp tot het leegmaken van het huis van de overledene. Bij mijn grootvader was het niet anders: het duurde niet lang voor de familie samenkwam om de indrukwekkende verzameling spullen uit te sorteren die hij in zijn lange leven had verzameld. En bij dat laatste, typische ritueel werd heel wat aan het licht gebracht. Zo denk ik bijvoorbeeld aan een stel landbouwtoestellen die zo oud waren dat we ze aan Bokrijk hebben geschonken (dit is geen grap!), een heleboel huisraad van verschillende generaties, en dus ook, zoals je wel al had geraden, deze camera.

Ik heb wat opzoekwerk gedaan, en ben het volgende aan de weet gekomen. De Kodak Anastigmat Junior 620 (of kortweg "six-20") is een toestel dat werd geproduceerd in Stuttgart tussen 1933 en 1939. Hitler was pas bondskanselier geworden en de Britse koningin Elisabeth II speelde nog met poppen toen het van de band rolde. Mijn grootvader zelf was amper een tiener in die dagen, wat me doet vermoeden dat het toestel oorspronkelijk aan mijn overgrootvader toebehoorde. Het ding dat nu zo achteloos op onze boekenkast staat, is dus intussen bij de vierde generatie Rottiersen aangekomen. Maar ik heb me vast voorgenomen, en daar gaat deze blogpost natuurlijk over, dat de periode van verstoffing voorbij is voor dit beestje. Vanaf heel binnenkort zal het terug in gebruik genomen worden!


deze kranige dame kon nog maar net haar naam schrijven toen 'Junior' al in de toonbank lag

En dat heeft natuurlijk heel wat voeten in de aarde. Want zoals je je wel kan voorstellen, is veel van de methodologie allesbehalve eenduidig voor een digital guy als mezelf. Weinig verbazingwekkend is het feit dat de camera met  film werkt in plaats van met een beeldsensor. Opmerkelijker is het feit dat de film die voor dit toestel was bedoeld, zeer poëtisch 620 genoemd, al halverwege de jaren negentig uit productie is genomen. Er is een film met nagenoeg identieke eigenschappen, de 120, maar de spoel van dat vermaledijde ding verschilt zodanig dat ze onmogelijk in 620 toestellen zoals het mijne past.

Er moet dus een zekere conversie gebeuren. Ofwel moet ik de 120-spoel bijknippen/-snijden/-slijpen totdat kop en voet dezelfde diameter hebben als bij de ter ziele gegane 620, ofwel moet ik een 120-filmrol herspoelen op een oude 620 spoel. De laatste methode staat hier uitvoerig beschreven. Helaas vergen beide methodes een zekere mate van handigheid, en dat is alsnog niet iets dat mij in de schoenen geschoven kan worden. Maar ik blijf dapper en gemotiveerd. Een eerste 120-film en een 620-spoel zijn op moment van schrijven al online aangekocht. Bang afwachten dus!

Een 120 filmrolletje, en de diverse types spoelen (de middelste is een 620 spoel)

En dan begint het eigenlijk pas. Want scherpstellen met dit mormel? Onmogelijk. Je moet zo'n beetje gokken hoe ver je onderwerp van je verwijderd is, en die waarde ingeven op een voorhistorisch keuzewieltje. Belichting? Nattevingerwerk, al kan dat gelukkig bij de ontwikkeling nog wel wat worden bijgespijkerd. Ontwikkeling en inscannen zelf? Voor die zaken zal ik afhankelijk zijn van een fotolab. Grobet lijkt een goede keuze, die hebben me alvast erg geholpen om de eerste stapjes in de analoge wereld te zetten. Nu kijken of ze die geweldige service kunnen aanhouden.

Ach ja, terwijl de hele wereld zijn analoge rommel weggooit en lekker digitaal gaat snapshotten, doe ik de omgekeerde beweging. Al blijf ik voor het serieuzere werk toch nog maar even aan mijn 500D vasthangen.  En voor actieshots in sneeuw of onder water, vertrouw ik voor de zekerheid nog wel een tijdje op mijn stoere TS3. Je weet maar nooit wanneer de filmindustrie op zijn gat valt.







* uitsmijter: wist je dat het woord balg net als Belg afkomstig is van een oud-Germaans woord voor "zak, blaas"? Blijkbaar droegen de oude Belgen broeken, die in tegenstelling tot de Romeinse tenue heel erg op zakken geleken. Of misschien komt de naam wel van hun legendarische woestheid, want ook gebelgd en verbolgen zijn terug te leiden tot diezelfde stam. Als je nog eens een jonge nozem met een veel te grote broek ziet lopen, maak je hem dus maar beter niet kwaad. Of wil je misschien Ambiorix doen ontwaken?